CROSSROADS: FOOD FOR BORDERS

"...This is the SouthSide Radiator, a non-Radio near you..."

Εδώ και χιλιετίες …γένη, φυλές, πόλεις-κράτη, έθνη, χώρες, αυτοκρατορίες διεξάγουν πολέμους για σκοπούς εξασφάλισης «ζωτικού χώρου» …και επομένως συνόρων. Για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των πληθυσμών τους, η αποκλειστική κυριότητα εδάφους και πηγών θεωρείτο –ως τώρα –απόλυτη ανάγκη.

Λόγω αυτής της ανάγκης, αποδιδόταν μέγιστη σημασία στη δυνατότητα να ονομάζεται ένας γεωγραφικός χώρος ως «Ελληνικός» ή «Ρωμαϊκός» ή «Γενοβέζικος» ή… Επίσης σημαντική –αν και όχι πάντοτε παρούσα –ήταν η δυνατότητα ύπαρξης πλειοψηφικού πληθυσμού «ομοεθνών» ή υπηκόων (με κοινά σημεία αναφοράς) σε όλο αυτό το χώρο ή στο γεωγραφικά μεγαλύτερο / πολιτικά κυριότερο κομμάτι του.

Εξακολουθούν άραγε να ισχύουν αυτές οι ανάγκες;

Επιτρέψτε μου να υπενθυμίσω ότι η κινητήρια δύναμη της επιθετικότητας για χάρη «ζωτικού χώρου» -τουλάχιστον όπως ξεκίνησε η σκέψη μου –ήταν η βιωσιμότητα των πληθυσμών.

Αλλιώς μπορεί να εξελιχθεί μια τέτοια σκέψη και αλλού να οδηγηθεί το ερώτημα εάν είναι άλλο το κίνητρο, π.χ. αν οι φορείς της επιθετικότητας αυτής ενδιαφέρονται πιότερο όχι τόσο για τη βιωσιμότητα των πληθυσμών αλλά για τον έλεγχο ή/και την αποδοτικότητα τους… (Ή/και για τη διατήρηση μιας Α ταυτότητας, ίσως έτσι εξηγείται και η στάση απολυταρχικών / εθνικιστικών κατεστημένων, «καλύτερα νεκροί παρά να χαθεί η ταυτότητα—καθαρότητα μας», δηλαδή, «καλύτερα να χαθούν όλοι παρά να χάσουμε εμείς τον απόλυτο έλεγχο»).

Ας θεωρήσουμε κατάσταση όπου η «ηγεσία» ενός πληθυσμού επιχειρεί να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του χωρίς εξασφάλιση αυστηρώς νοούμενου «ζωτικού χώρου» και συνόρων αλλά και χωρίς την ονομασία συγκεκριμένου χώρου ως «δικού μας». Βρίσκω πως θα είχε ενδιαφέρον η μελέτη των επιπτώσεων μιας τέτοιας κατάστασης σε σχέση με:

Α) Τη βιωσιμότητα του πληθυσμού σε συνάρτηση με απώλεια ή διατήρηση κάποιας ταυτότητας… εν τη απουσία «δικού ζωτικού χώρου» / συνόρων και ανάλογης πλειοψηφίας

B) Tις επιπτώσεις στους τρόπους ελέγχου των πληθυσμών και διαχείρισης της αποδοτικότητας τους από τα ει-δικά τους κατεστημένα.

Καθότι συν-εραστής των εννοιών της «αυτονόμησης» όπως ο Καστοριάδης μας τις παρέδωσε… και με δεδομένη την παγκόσμια πληθυσμιακή ανάπτυξη, αδυνατώ να αντιληφθώ πως μπορεί να διατηρηθεί η εμμονή στα σύνορα και στους «δικούς χώρους» … αλλά και στις πλειοψηφίες …εάν το κριτήριο της βιωσιμότητας (που μπορεί να πηγάζει από την αγάπη για το συγκεκριμένο / όποιο πληθυσμό ή/και τις αρχές του ωφελιμισμού) και επιτυγχάνεται και υπερτερεί των κριτηρίων του ελέγχου και της διαχείρισης των όσων ο πληθυσμός αποδίδει.

Με την ίδια λογική, αδυνατώ να αποδεχτώ την επιβολή Α ή Β ταυτότητας εις βάρος του δικαιώματος των πληθυσμών ή μέρους αυτών να επιλέγουν, να αυτο-προσδιορίζονται, να αυτονομούνται, να εξελίσσονται, να μεταπηδούν… Βεβαίως, μέσα στο πλαίσιο αυτής της ελευθερίας δύνανται και να εμμένουν σε ταυτότητες όπως «Έλλην», «Αμερικάνος» «Ορθόδοξος», «Ευρωπαίος», κλπ. Παραμένει όμως το –καθ’ όλα νόμιμο –ερώτημα για την αναγκαιότητα του ζωτικού χώρου και της δυνατότητας ονομασίας του, των συνόρων και των εντός τους πλειοψηφιών.

Σαν επιπλέον τροφή για σκέψη, επιτρέψτε μου να προσθέσω τα εξής παραδείγματα από την Ιστορία αλλά και το σήμερα.

Οι Εβραίοι πως σκατά επέζησαν τόσο καιρό χωρίς «δικό» τους ζωτικό χώρο; Οι δε Έλληνες έζησαν μια Ρωμαϊκή, μια Βυζαντινή και μια Οθωμανική Αυτοκρατορία … όπου η κυριότητα του «παραδοσιακού» τους ζωτικού χώρου είχε περάσει σε άλλα χέρια. Πολλές φυλές και πολλά έθνη χάθηκαν. Αλλά μέσα από την ιστορία βρίσκουμε και παραδείγματα χιλιάδων φυλών και εθνοτήτων που έζησαν σαν υποτελείς ή περιπλανώμενοι, σαν μεγάλα μεταναστευτικά κύματα, σαν σύνοικα στοιχεία, σαν… και επέζησαν και μεγαλούργησαν.

Ο αποκλειστικός ζωτικός χώρος, η παρουσία ονόματος και συνόρων, ακόμη και η ταυτότητα δεν μου φαίνονται σαν τα απολύτως αναγκαία στοιχεία για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας. Πιότερο θα έδινα σημασία στις συνθήκες (ασφάλεια, οικονομία, ελευθερία) διακίνησης-μετακίνησης, μεταφοράς αγαθών και γενικότερου πλούτου, εργασίας, διαβίωσης, κλπ., ειδικά τώρα που το παράδειγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και οι τεχνολογικές εξελίξεις δείχνουν πως και η βιωσιμότητα των πληθυσμών και η επιλογή / μετατροπή / διατήρηση της όποιας ταυτότητας είναι εφικτά.

ΥΓ.

Σπύρο(Nicosia Blues στίχοι)

, ευχαριστώ.

ΥΓ2: Σχετικό σχόλιο στης Ουτοπίας